Kortyzol nazywany jest hormonem stresu. Jego zbyt wysoki lub zbyt niski poziom może doprowadzić do poważnych chorób. Co warto wiedzieć na jego temat, czym jest i jak wpływa ma na nasz organizm? Na te pytania odpowiem w niniejszym artykule.
Kortyzol – co to jest?
Kortyzol jest hormonem steroidowym, który jest wytwarzany przez korę nadnerczy. Ma ogromny wpływ na nasz organizm. Wpływa na wiele procesów metabolicznych oraz umożliwia adaptację ustroju do sytuacji stresowych. Większości z nas kortyzol kojarzy się głównie ze stresem a więc negatywnie. Może mieć on jednak działanie zarówno negatywne, jak i pozytywne. Wydzielany jest według rytmu dobowego, maksymalne stężenie osiąga w godzinach porannych, a minimalne około północy.
Jak kortyzol wpływa na organizm ?
Na samym początku warto wspomnie, że problem kortyzolu nie tkwi w nim samym. Korty-zol tak naprawdę jest niezbędny dla odpowiedniego działania naszego organizmu. Pozwala nam wybudzać ze snu, przeciwdziała stanom zapalnym oraz stabilizować poziom cukru we krwi.
Nie są to jednak jego jedyne role. Kortyzol wzmacnia działanie innych hormonów stresu, ta-kich jak: adrenalina i noradrenalina, pomagając jednocześnie organizmowi radzić sobie z czynni-kami stresującymi.
Kortyzol wpływa również na gospodarkę białkową (nasila rozpad białek), węglowodanową, tłuszczową (zwiększa lipolizę, czyli proces rozpadu trójglicerydów), a także gospodarkę wodnoelektrolitową (zatrzymuje wodę, zwiększa wydalanie potasu).
Jedną z korzystnych właściwości kortyzolu jest już wyżej wspomniana funkcja przeciwzapalna. Kortyzol łagodzi stany zapalane i alergie. Podnosi ciśnienie krwi, zwiększa i wydzielanie kwasu żołądkowego.
Kortyzol dodatkowo może być stosowany jako lek w leczeniu niektórych chorób. Stosuje się go np. przy astmie oskrzelowej, w leczeniu alergii, a czasem także w przypadku zagrożenia życia ( w przypadku wstrząsu anafilaktycznego).
Więc jak to jest z tym kortyzolem? Wspiera on nasz organizm, czy działa na niego szkodliwie? Jak w przypadku wszystkich hormonów, wszystko zależy od jego stężenia.
Problem pojawia się w czasie gdy jest on zbyt wysoki, który może objawić się poprzez: nadmiernym wzrost wagi ciała, katabolizm mięśni, zaburzenia myślenia, długotrwałe zmęczenie, osłabienie oraz problemy z libido, u kobiet z miesiączką i płodnością. Niekorzystne skutki przy-nieść może także niedobór tego hormonu.
Obniżony poziom zazwyczaj spowodowany jest niedoczynnością kory nadnerczy. Może to dać objawy w postaci: hipoglikemii pomiędzy posiłkami, osłabienie, niskie ciśnienie tętnicze, czy zmniejszone stężenie sodu.
Co powoduje wzrost kortyzolu?
Pamiętać musimy aby móc zareagować musimy znać przyczynę problemu a ona tkwi w nadmiernym stresie oraz w stanach zapalnych, które powodują wzrost kortyzolu w celach obrony organizmu.
Jakie są główne przyczyny?
• Zbyt mała ilość snu
• Nadmiar aktywności fizycznej
• Przewlekła redukcja
• Zbyt duża ilość spożywanej kawy, alkoholu, narkotyków i wszelkich używek
• Kiepska dieta, brak podstawowych wartości odżywczych
Czy da się jakoś z tym walczyć?
Oczywiście, że tak powinniśmy tylko zadbać o kilka podstawowych rzeczy takich jak:
• ODPOWIEDNIA DIETA -> nie bój się węglowodanów i unikaj hipoglikemii, nie prowadź długotrwałych redukcji, warto od czasu do czasu zwiększać podaż kcal oraz dbać jakość odżywczą diety
• SEN -> zdecydowanie sen ma kluczowe znaczenie w całym funkcjonowaniu organizmu, trzeba zwrócić uwagę na jakość jak i ilość snu. Kłaść się spać w przedziale 21-24, sen o tej porze jest najcenniejszy.
• SUPLEMENTACJA -> warto dbać o odpowiednią ilość witamin z grupy B,D, A oraz Omega 3 i 6. Wprowadź również suplementy, które obniżą wrażliwość na stres, wspomogą pracę nadnerczy, a także wpłyną na niwelowanie stanów zapalnych: ashwaghanda, różaniec górski, Fosfatydyloseryna, B12 i B6
• HORMONY -> ważne aby dbać o tarczycę, poziom insuliny i hormony steroidowe
• ODPOWIEDNI TRENING -> nie możemy doprowadzić do całkowitego „upadku” mięśni, ważne jest aby nie przesadzać z treningiem siłowym. Powinniśmy trenować z głową i trening musi być odpowiednio dobrany pod możliwości układu nerwowego. Trzeba nauczyć się aby nie trenować po nie przespanej nocy oraz po stresującym dniu.
• REGENERACJA, RELAKS -> nie przejmuj się sytuacjami, na które nie ma się wpływu lub nas nie dotyczą, nie śledź cały czas nowinek na fb, w telewizji. Unikaj złych wiadomości, stresu z otoczenia, poczytaj dobrą książkę, medytuj, idź na jogę, basen.
Podsumowując
Produkcja kortyzolu jest niezbędna dla naszego organizmu, pozwala utrzymać motywację do życia. Dzięki niemu budzimy się każdego dnia, właściwie reagujemy na środowisko, które nas otacza.
Musimy pamięta, że podwyższony jak i obniżony poziom tego hormonu jest niebezpieczny i powiązany z wieloma objawami i dolegliwościami, w tym zwiększenie masy ciała, lękiem, zaburzeniami snu, przewlekłym zmęczeniem, zaburzeniami hormonalnymi i innymi problemami.
Jeśli nadal masz jakieś wątpliwości – skontaktuj się z trenerem Total Fitness. Razem ustali-cie strategię działania, która pozwoli Ci osiągnąć wymarzone efekty. Powodzenia!